Retinol là một trong những hoạt chất được ưa chuộng nhất trong việc chăm sóc và cải thiện làn da, nhưng không phải ai cũng tránh được tình trạng dùng Retinol bị kích ứng. Trong bài viết này, Obagi sẽ hướng dẫn bạn cách xử lý khi gặp tình trạng dùng Retinol bị kích ứng, giúp da phục hồi nhanh chóng và duy trì hiệu quả làm đẹp.
1. Retinol là gì? Da bị dị ứng retinol là gì?
1.1. Retinol là gì?
Retinol là một dẫn xuất của Vitamin A, thuộc nhóm Retinoids, nổi tiếng với khả năng cải thiện các vấn đề về da như mụn trứng cá, nếp nhăn, lão hóa da, và sạm nám da. Đây là một trong những thành phần chăm sóc da được nghiên cứu rộng rãi và chứng minh hiệu quả trong việc tái tạo tế bào da, thúc đẩy sản sinh collagen và cải thiện cấu trúc da.
Retinol hoạt động bằng cách thâm nhập sâu vào lớp biểu bì, làm sạch lỗ chân lông, kích thích quá trình thay mới tế bào và ngăn ngừa sự hình thành các dấu hiệu lão hóa sớm.
1.2. Da bị dị ứng Retinol là gì?
Da bị dị ứng Retinol là tình trạng da phản ứng quá mức khi tiếp xúc với hoạt chất Retinol, thường do da chưa kịp thích nghi với thành phần này. Khi xảy ra dị ứng, hàng rào bảo vệ da bị suy yếu, dẫn đến các biểu hiện như khô ráp, đỏ, ngứa, hoặc bong tróc.
Đây là một phản ứng không mong muốn, khác với hiện tượng da bị kích ứng nhẹ có thể xảy ra trong giai đoạn đầu sử dụng Retinol, và đòi hỏi biện pháp xử lý kịp thời để tránh tổn thương da lâu dài.
2. Nguyên nhân khiến da bị dị ứng với retinol
Dùng Retinol bị kích ứng có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, chủ yếu liên quan đến cách sử dụng sản phẩm và đặc điểm riêng của làn da. Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến nhất:
Nồng độ Retinol quá cao: Sử dụng sản phẩm chứa Retinol ở nồng độ quá cao ngay từ đầu có thể khiến da không kịp thích nghi, dẫn đến khi dùng Retinol bị kích ứng. Da cần thời gian để làm quen với Retinol, đặc biệt đối với những người mới sử dụng hoặc có làn da nhạy cảm.
Tần suất sử dụng quá dày đặc: Bôi Retinol liên tục hàng ngày, thậm chí nhiều lần trong ngày, có thể gây quá tải cho làn da, làm da mất đi lớp dầu tự nhiên bảo vệ, dẫn đến khô căng, đỏ rát và bong tróc.
Không sử dụng kem dưỡng ẩm hoặc chống nắng đầy đủ: Retinol làm tăng khả năng da nhạy cảm hơn với tác động từ môi trường, đặc biệt là tia UV. Nếu không dùng kem chống nắng hoặc dưỡng ẩm đầy đủ, da dễ bị tổn thương, gây kích ứng và nổi mẩn đỏ.
Làn da quá nhạy cảm: Những người có làn da vốn nhạy cảm, bị mụn viêm, hoặc có hàng rào bảo vệ da yếu thường dễ gặp tình trạng kích ứng hơn khi sử dụng Retinol.
Kết hợp Retinol với các sản phẩm không phù hợp: Kết hợp Retinol với các sản phẩm chăm sóc da có tính tẩy mạnh như AHA, BHA, Vitamin C hoặc các loại tẩy tế bào chết vật lý có thể làm tăng nguy cơ kích ứng và khiến da bị tổn thương nặng hơn.
Thời gian sử dụng không hợp lý: Bôi Retinol vào ban ngày hoặc không dùng đúng cách (bôi quá dày, không đợi khô da sau khi rửa mặt) cũng là nguyên nhân làm tăng nguy cơ da bị kích ứng và dị ứng.
Không kiểm tra sản phẩm trước khi dùng: Một số người bỏ qua bước thử sản phẩm trên một vùng nhỏ trước khi áp dụng lên toàn bộ khuôn mặt, dẫn đến phản ứng dị ứng mạnh khi sử dụng.
3. Dấu hiệu nhận biết da bị kích ứng retinol
Retinol là một thành phần mạnh mẽ trong chăm sóc da, tuy nhiên, khi lần đầu sử dụng, da có thể không kịp thích nghi với hoạt chất này. Nếu không nhận biết kịp thời, tình trạng dị ứng hoặc kích ứng có thể trở nên nghiêm trọng. Dưới đây là các dấu hiệu nhận biết da bị kích ứng hoặc dị ứng với Retinol:
3.1. Da khô, mẩn đỏ, kích ứng
Đây là dấu hiệu sớm nhất của việc dùng Retinol bị kích ứng, có thể xuất hiện sau 2 - 3 ngày sử dụng. Khoảng 70% người dùng lần đầu sử dụng Retinol đều gặp phải tình trạng này. Nguyên nhân là do trong Retinol có chứa acid mạnh, khiến làn da chưa kịp thích nghi, dẫn đến khô, đỏ và cảm giác ngứa ngáy.
3.2. Da nổi mụn li ti
Hiện tượng đẩy mụn là một trong những dấu hiệu phổ biến khi sử dụng Retinol, đặc biệt là khi lần đầu làm quen với sản phẩm. Retinol kích thích quá trình tái tạo da, giúp đẩy mụn ẩn lên bề mặt da. Những mụn viêm hoặc mụn trứng cá nhỏ có thể xuất hiện, nhưng sau một thời gian, da sẽ trở nên mịn màng hơn và không còn mụn nữa. Đây là quá trình tự nhiên trong việc làm sạch da, nhưng nếu da bắt đầu có dấu hiệu viêm nhiễm, bạn nên dừng sử dụng và tham khảo bác sĩ.
3.3. Kích ứng mắt
Vùng da quanh mắt là khu vực rất nhạy cảm, dễ bị tác động bởi Retinol. Khi sử dụng với liều lượng cao, Retinol có thể gây cảm giác bỏng rát, ửng đỏ hoặc sưng tấy ở khu vực này. Mắt cũng có thể bị cay, chảy nước mắt và khó mở to. Đặc biệt, những người có da quanh mắt mỏng và dễ bị kích ứng sẽ cảm nhận được hiện tượng này rõ rệt. Nếu gặp tình trạng này, bạn cần ngừng sử dụng sản phẩm ở vùng mắt và chuyển sang dùng các sản phẩm dịu nhẹ hơn.
3.4. Tăng sắc tố da
Mặc dù Retinol có tác dụng rất tốt trong việc giảm thâm sạm da và kích thích sản sinh tế bào mới, nhưng nếu không bảo vệ da kỹ lưỡng, đặc biệt là trong việc sử dụng kem chống nắng, da có thể bị thâm sạm và xuất hiện nám. Điều này thường xảy ra khi da bị mất độ ẩm và dễ tổn thương dưới tác động của ánh nắng mặt trời.
3.5. Da mẩn đỏ và sưng tấy
Ngoài các dấu hiệu kể trên, da cũng có thể bị mẩn đỏ, ngứa hoặc sưng tấy khi sử dụng Retinol, nhất là ở những vùng da nhạy cảm hoặc trong những ngày đầu sử dụng. Đây là tình trạng khá bình thường trong quá trình làm quen với Retinol, nhưng nếu kéo dài hoặc trở nên nghiêm trọng, bạn cần dừng sử dụng và tìm kiếm lời khuyên từ bác sĩ da liễu.
4.Cách điều trị khi da bị dị ứng retinol
Khi da bị dị ứng hoặc kích ứng do sử dụng Retinol, việc chăm sóc và điều trị kịp thời là rất quan trọng để giảm thiểu tổn thương và phục hồi sức khỏe làn da. Dưới đây là những cách điều trị hiệu quả khi da gặp phải phản ứng với Retinol:
4.1. Ngừng sử dụng Retinol và dưỡng ẩm cho da
Khi nhận thấy dấu hiệu dị ứng với Retinol, điều đầu tiên cần làm là ngừng sử dụng sản phẩm chứa Retinol để tránh tình trạng kích ứng trở nên nghiêm trọng. Sau đó, hãy tập trung vào việc cấp ẩm và làm dịu da để giảm bớt cảm giác ngứa, rát và khô.
Một lựa chọn tuyệt vời để giúp làm dịu và phục hồi da là sử dụng Kem Dưỡng Ẩm Giảm Kích Ứng & Làm Dịu Da Obagi Clinical Kinetin+ Hydrating. Kem dưỡng này chứa phức hợp độc quyền Kinetin+, một yếu tố tăng trưởng từ thực vật giúp làm dịu da, giảm mẩn đỏ. Với kết cấu kem mịn màng, sản phẩm giúp cấp ẩm hiệu quả, làm mềm da, giảm thiểu tình trạng khô ráp và giúp da phục hồi nhanh chóng. Kem được kiểm nghiệm là phù hợp cho làn da nhạy cảm, đặc biệt sau khi dùng Retinol bị kích ứng.
Hình 2. Kem Dưỡng Ẩm Giảm Kích Ứng & Làm Dịu Da Obagi Clinical Kinetin+ Hydrating
Một lựa chọn khác giúp điều trị sau khi dùng Retinol bị kích ứng là Kem Dưỡng Làm Dịu và Cân Bằng Hệ Vi Sinh OBAGI Medical Rebalance Skin Barrier Recovery Cream. Kem dưỡng này giúp cân bằng và củng cố hàng rào bảo vệ da sau khi sử dụng các sản phẩm tẩy tế bào chết hoặc các chất gây kích ứng như Retinol. Sản phẩm bổ sung độ ẩm, làm dịu da tức thì và hỗ trợ bảo vệ hàng rào độ ẩm tự nhiên của da. Khi sử dụng kem này, làn da sẽ trở nên khỏe mạnh, mềm mịn và giảm thiểu sự kích ứng, đồng thời hỗ trợ phục hồi tình trạng da khô và nhạy cảm.
Hình 3. Kem Dưỡng Làm Dịu và Cân Bằng Hệ Vi Sinh OBAGI Medical Rebalance Skin Barrier Recovery Cream
4.2. Sử dụng sản phẩm dịu nhẹ, không chứa chất gây kích ứng
Ngoài việc sử dụng các kem dưỡng trên, bạn nên chọn các sản phẩm chăm sóc da dịu nhẹ, không chứa các thành phần gây kích ứng như cồn, hương liệu hay chất bảo quản mạnh. Các sản phẩm này sẽ giúp da nhanh chóng phục hồi và không làm tình trạng kích ứng trở nên nghiêm trọng hơn.
4.3. Bảo vệ da khỏi ánh nắng mặt trời
Khi da bị kích ứng do Retinol, nó sẽ dễ bị tổn thương dưới tác động của ánh nắng mặt trời. Vì vậy, bạn cần bôi kem chống nắng có chỉ số SPF phù hợp như Kem Chống Nắng Phổ Rộng Chống Tia UVA UVB Obagi Sun Shield Matte Broad Spectrum SPF50 mỗi ngày, ngay cả khi không ra ngoài trời. Điều này giúp bảo vệ da khỏi tia UV, ngăn ngừa các vấn đề như tăng sắc tố da hoặc tổn thương da thêm.
Hình 4. Kem chống nắng Obagi Sun Shield Matte Broad Spectrum SPF 50 giúp bảo vệ da tối đa khỏi tia UVB và UVA
4.4. Tham khảo ý kiến bác sĩ da liễu
Nếu tình trạng kích ứng không giảm hoặc da có dấu hiệu viêm nhiễm nghiêm trọng, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ da liễu để có phương pháp điều trị chính xác và hiệu quả.
5. Làm sao để ngăn ngừa tình trạng kích ứng da khi dùng retinol?
Sử dụng Retinol mang lại nhiều lợi ích cho làn da, nhưng nếu không áp dụng đúng cách, nó có thể gây kích ứng, khiến da khô, mẩn đỏ hoặc nổi mụn. Để giảm nguy cơ kích ứng và tận dụng tối đa hiệu quả của Retinol, bạn có thể tham khảo những cách sau:
Bắt đầu với nồng độ thấp: Khi mới làm quen với Retinol, hãy chọn sản phẩm có nồng độ thấp (0,01% - 0,1%) để da dần thích nghi. Sau đó, khi da đã quen, bạn có thể tăng nồng độ từ từ để đạt hiệu quả cao hơn mà không gây kích ứng.
Dùng Retinol với tần suất phù hợp: Ban đầu, chỉ nên sử dụng Retinol từ 1-2 lần mỗi tuần để theo dõi phản ứng của da. Khi da đã quen, bạn có thể tăng dần tần suất lên 3-4 lần mỗi tuần hoặc dùng hàng ngày nếu da chịu được.
Thoa kem dưỡng ẩm trước và sau khi dùng Retinol: Việc bôi kem dưỡng ẩm giúp giảm khô và kích ứng da do Retinol gây ra. Bạn có thể thoa một lớp kem dưỡng ẩm trước khi dùng Retinol (kỹ thuật "buffering") để tạo lớp màng bảo vệ da, giảm tiếp xúc trực tiếp với Retinol. Sau khi dùng Retinol, tiếp tục thoa kem dưỡng để cấp ẩm và khóa ẩm.
Tránh sử dụng Retinol cùng lúc với các hoạt chất mạnh khác: Các sản phẩm chứa AHA, BHA, Vitamin C hoặc tẩy tế bào chết mạnh có thể làm tăng nguy cơ kích ứng da khi dùng chung với Retinol. Hãy sử dụng các hoạt chất này vào những ngày không dùng Retinol để đảm bảo da được nghỉ ngơi và phục hồi.
Sử dụng Retinol vào buổi tối: Retinol nhạy cảm với ánh sáng, vì vậy bạn nên sử dụng vào ban đêm để đạt hiệu quả tối ưu và tránh làm da bị tổn thương dưới ánh nắng mặt trời.
Thoa kem chống nắng hàng ngày: Da sử dụng Retinol sẽ mỏng hơn và nhạy cảm hơn với tia UV, do đó, kem chống nắng phổ rộng (SPF 30 trở lên) là bước bắt buộc để bảo vệ da. Bôi kem chống nắng đều đặn mỗi sáng, kể cả khi trời râm mát.
Lắng nghe phản ứng của làn da: Nếu thấy da có dấu hiệu kích ứng như đỏ, ngứa, hoặc bong tróc quá mức, hãy tạm ngưng sử dụng Retinol và tập trung vào các bước dưỡng ẩm, làm dịu da. Khi da phục hồi, bạn có thể thử lại với nồng độ thấp hơn hoặc giảm tần suất sử dụng.
Việc xử lý kích ứng Retinol đúng cách không chỉ giúp cải thiện tình trạng da mà còn đảm bảo bạn tận dụng tối đa lợi ích của hoạt chất này. Để hỗ trợ phục hồi và giảm kích ứng hiệu quả, bạn có thể tham khảo các sản phẩm giảm kích ứng và làm dịu da. Với dòng sản phẩm từ Obagi, bạn sẽ yên tâm hơn khi chăm sóc làn da của mình, kể cả trong giai đoạn nhạy cảm, nhất là khi dùng Retinol bị kích ứng.
Tư liệu tham khảo:
Adverse local effects of retinol and retinyl esters in the skin - by IL Steffensen
Anti-Irritant Strategy against Retinol Based on the Genetic Analysis of Korean Population: A Genetically Guided Top–Down Approach - by Seongsu Kang †,Kyunghoe Kim †,Seung-Hyun Jun *ORCID,Seonju Lee,Juhyun Kim,Joong-Gon Shin,Yunkwan KimORCID,Mina Kim, Sun-Gyoo Park andNae-Gyu Kang *
The mechanism of retinol-induced irritation and its application to anti-irritant development - by Bae-Hwan Kim, Yong‐Soon Lee, K. Kang
